ପିତା ଗିହ୍ମା ଏହା ଏକ ଜାତୀୟ ଶାଗଗଛ । ଏହି ଶାଗଗଛକୁ ବାଲେଶ୍ଵରରେ ପିତାଗିହ୍ମା କୁହାଯାଏ ଏଵଂ ଏହାର ପତ୍ରରେ ତିଆରି ଏକ ପ୍ରକାରର ଶାଗଭଜା ଵିଧିକୁ ଏଠାକାର ସ୍ଥାନୀୟ ଅଧିଵାସୀ “ଚଡ୍ ଚଡା଼” କହିଥାଆନ୍ତି । ଶାଗରେ ଆଳୁ,ବାଇଗଣ ଆଦି ପକାଇ ଭଜାଗଲେ ତାକୁ ଵାଲେଶ୍ଵର ରେ ଚଡ୍ ଚଡା଼ କୁହାଯାଏ । ଗିହ୍ମାଶାଗରେ “ଗିହ୍ମା ପତ୍ରପୋଡ଼ା” ବୋଲି ଗୋଟିଏ ଵ୍ଯଞ୍ଜନ ମଧ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥାଏ । କଦଳୀ ଇତ୍ୟାଦି ପତ୍ର ମଧ୍ୟରେ ପିତା ଗିହ୍ମାଶାଗ ସହ ନିଷ୍ଠାନ(ମସଲା) ଦେଇ ନିଆଁରେ ପୋଡ଼ି ଏହା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ସେଇଭଳି “ଗିହ୍ମା ଚଟଣୀ” ବୋଲି ଏକ ଵ୍ଯଞ୍ଜନ ରହିଛି ଯାହା ଗିହ୍ମା ପତ୍ରକୁ ବାଟି ତହିଁ ରେ ବିଭିନ୍ନ କଞ୍ଚା ନିଷ୍ଠାନ(ମସଲା) ଯେମିତିକି ଲଙ୍କା ଆଦି ଦେଇ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ ।
ଗିହ୍ମାଶାଗକୁ ବଙ୍ଗାଳି ଭାଷାରେ ଗିମା,ଗିମୀ ଓ ଗୀମୋ କୁହାଯାଉଥିଵାଵେଳେ ମେଦିନୀପୁରୀ ଓଡ଼ିଆରେ ଗିମା କୁହାଯାଏ । ପ୍ରୋକ୍ତ ସମସ୍ତ ଶବ୍ଦର ମୂଳ ବାଲେଶ୍ବରରେ ଚଳୁଥିଵା ଗିହ୍ମା ଶବ୍ଦ ଅଟଇ ।
ଓଡ଼ିଶାର କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଏହି ଶାକ କୁ କେଵଳ ପିତାଶାଗ କୁହାଯାଏ । ଏହାର ସଂସ୍କୃତ ନାମ ଫଣିଜ ଓ ଗ୍ରୀଷ୍ମସୁନ୍ଦରକ । ହିନ୍ଦୀ ଭାଷାରେ ଏ ଗଛ ପାଇଁ ନାମ ଭାବେ ଦେଶଜ “ଗେଇନା” ଶବ୍ଦ ପ୍ରଚଳିତ ଅଛି । ଏହି ଗଛର ବୈଜ୍ଞାନିକ ନାମ ବହୁତ ସମ୍ଭବ Glinus oppositifolius ତେବେ ଏତିକି ନିଶ୍ଚିତ ଯେ ଏହା ଗ୍ଲିନୋ଼ସ୍ ଜାତୀୟ ଗଛ । ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷରେ ପିତାଶାଗ ତଳେ Glinus oppositifolius ର Synonyms ଯଥା
Erythrea roxburghii ଓ
Mollugo spergula ଲେଖାହୋଇଅଛି ।
ଏହି ଜାତୀୟ ଗଛ ମଧ୍ୟରେ ଆଉକିଛି
ଗଛଗୁଡିକର ବୈଜ୍ଞାନିକ ନାମ ହେଲା :-
1.Glinus cambessedesii
2.Glinus denticulatus
3.Glinus mollugo
4.Glinus oppositifolius
5.Glinus spergula
6.Glinus spergula
7.Glinus glinoides
8.Glinus oppositifolia
9.Glinus serrulata
10.Glinus spergula
No comments:
Post a Comment