Tuesday, September 21, 2021

जुगाड़ ଓ ଯୋଗାଡ଼ ଵା ଜୋଗାଡ଼

ଆଜିକାଲି #जुगाड़ ଶବ୍ଦଟି ଅନେକେ ଵ୍ୟଵହାର କରନ୍ତି । ଵର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଏ ଶବ୍ଦଟି ସାଧାରଣତଃ
“କୌଣସି କଠିନ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସିଦ୍ଧ କରିଵା ପାଇଁ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଥିଵା ସାଧନ,ଉପାୟ ଵା ଵିଧି” ଅର୍ଥରେ ଵ୍ୟଵହାର ହୋଇଥାଏ ।

ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦସାଗର ଅଭିଧାନରେ ଜୁଗାଡ଼ ଶବ୍ଦଟି ତତ୍ସମ ଯୋଗ(ଯୋଜନ) ଓ ଆଡ଼ ପ୍ରତ୍ୟୟ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଅଛି ବୋଲି ମତ ଦିଆଯାଇଛି ।

ଏହି ହିନ୍ଦୀ ଶବ୍ଦକୋଷ ଅନୁସାରେ जुगाड़ ଶବ୍ଦଟି ହିନ୍ଦୀରେ— ଵ୍ୟଵସ୍ଥା,କାର୍ଯ୍ୟସାଧନର ମାର୍ଗ,ଯୁକ୍ତି ଵା ଉପାୟ ଏଵଂ କ୍ରିୟା ପ୍ରତ୍ୟୟ ଭାବେ କରିଵା ଓ ବସେଇଵା ଆଦି ଅର୍ଥରେ ଵ୍ୟଵହାର ହୋଇଥାଏ ।

ପୂର୍ଣ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ଭାଷାକୋଷ ଅନୁସାରେ #ଯୋଗାଡ଼ ଵା #ଜୋଗାଡ଼ ଶବ୍ଦଟି ଯୋଗ ଵା ଯୋଜନ ଶବ୍ଦ ସହିତ ସମୋଦ୍ଧୃତ ।

ଭାଷାକୋଷରେ ଓଡ଼ିଆ ଜୋଗାଡ଼ ଶବ୍ଦର ନିମ୍ନଲିଖିତ ଅର୍ଥ ଲେଖାଅଛି ...

🟤କୌଣସି ଵିଷୟର ଆୟୋଜନ
🟤ଉପାଦାନ ସଂଗ୍ରହ
🟤କର୍ମ ନିର୍ଵାହର ଉପାୟ ଓ ଉପକରଣ ସଂଗ୍ରହ
🟤କନ୍ୟା ଶାଶୁଘରକୁ ଯିଵା ସମୟରେ ବାପଘରୁ ତା ସଙ୍ଗେ ପଠାଯିଵା ସାମଗ୍ରୀ
🟤ଉଚିତ ବନ୍ଦୋବସ୍ତ
🟤ଚେଷ୍ଟା
🟤ଦେଵତା ଓ ରାଜା ଆଦିଙ୍କ ଖାଦ୍ଯ ନିମନ୍ତେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ଵିଵିଧ ଉପକରଣ ଵା ସଜ୍ଜା
🟤ଉପାୟ
🟤ରାଜାଙ୍କୁ ଉପହାର ଦିଆଯିଵା ପ୍ରସ୍ତୁତ ମିଷ୍ଟାନ୍ନ ଵା ମହାପ୍ରସାଦର ସଜ୍ଜା

ହିନ୍ଦୀ जुगाड़ ତଥା ଓଡ଼ିଆ ଜୋଗାଡ଼ ଉଭୟ ତଦ୍ଭଵ ଶବ୍ଦ ଗୋଟିଏ ମୂଳରୁ ଜାତ ହୋଇଥିଵାରୁ ତଥା ଏ ଉଭୟ ଶବ୍ଦର ଅର୍ଥ ମଧ୍ୟରେ ସମାନତା ଥିଵାରୁ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଯୁଗାଡ଼ କି ଜୁଗାଡ଼ ନଲେଖି ଯୋଗାଡ଼ ଵା ଜୋଗାଡ଼ ଲେଖାଯିଵା ଅଧିକ ଯୁକ୍ତିଯୁକ୍ତ । ଅଵଶ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାର ଗଡ଼ଜାତ ତଥା ଉତ୍ତରାଞ୍ଚଳ ଓଡ଼ିଶାର କଥିତ ଶୈଳୀଗୁଡି଼କରେ ‘ଓ’ ଯୁକ୍ତ କେତେକ ଶବ୍ଦ ‘ଉ’ ଉଚ୍ଚାରିତ ହୋଇଥାଏ (ଯଥା ଚୋର= ଚୁର; ଗୋଡ଼ = ଗୁଡ଼) ତେଣୁ ଏସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଯୋଗାଡ ଵା ଜୋଗାଡ଼ ଶବ୍ଦଟି ଯୁଗାଡ଼ /ଜୁଗାଡ ଭାବେ ପ୍ରଚଳିତ । ହିନ୍ଦୀରେ ତତ୍ସମ ଶବ୍ଦରେ ଥିଵା ଅଵର୍ଗ୍ଯ ‘ଯ’ଯୁକ୍ତ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵିସ୍ଵର ‘ୟ’ ପରି ଉଚ୍ଚାରଣ କରାଯାଏ । ଯଥା => ଯମ = ୟମ / ଯମୁନା=  ୟମୁନା । ତେବେ ହିନ୍ଦୀରେ ପ୍ରଚଳିତ ତଦ୍ଭଵ ଓ ଦେଶଜ ଶବ୍ଦ ମଧ୍ୟରେ ଅଵର୍ଗ୍ଯ ଯ’ର ଉଚ୍ଚାରଣ ଜ ପରି ହୋଇଥାଏ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ —
जो = ଯେଉଁ (ଯସ୍ୟ)
जितना = ଯେତିକି
जब = ଯେବେ
जाना = ଯିଵା
ଇତ୍ୟାଦି...

ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ ଅଵର୍ଗ୍ଯ ଯ ଯୁକ୍ତ ତତ୍ସମ ଶବ୍ଦର ତଦ୍ଭଵ ରୂପକୁ ଏହିପରି ଵର୍ଗ୍ୟ ଜ ଯୁକ୍ତ କରି ଲେଖିଥାନ୍ତି । ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ପ୍ରଚଳିତ ଅନେକ ଵର୍ଗ୍ୟ ଜ ଯୁକ୍ତ ଅଵର୍ଗ୍ଯ ଯ ଥିଵା ତତ୍ସମ ମୂଳର ଶବ୍ଦଗୁଡି଼କୁ ଅନୁଶୀଳନ କଲେ ହୃଦବୋଧ ହୋଇଥାଏ ଯେ ପୂର୍ଵେ ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ମଧ୍ୟ ଅଵର୍ଗ୍ଯ ‘ଯ‌’କୁ ଓଡ଼ିଆଙ୍କ ପରି ‘ଜ’
ଉଚ୍ଚାରଣ କରୁଥିଲେ । ଅଵର୍ଗ୍ଯ ଯ ର ମୂଳ ଉଚ୍ଚାରଣ କେମିତି ଥିଲା ତାକୁ ନେଇ ଵିଵାଦ ରହିଛି । କେହି କେହି କୁହନ୍ତି ଏହାର ଉଚ୍ଚାରଣ ଜ୍ୟ(ଜ+ୟ)ପରି ଥିଲା । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଆର୍ଯ୍ୟ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଆଦି ଶବ୍ଦରେ ସେହି ଉଚ୍ଚାରଣ ବଞ୍ଚିରହିଥିଵା କିଛି ଲୋକ ମତ ଦିଅନ୍ତି ।

No comments:

Post a Comment

ଵିଶିଷ୍ଟ ଆଲେଖ୍ୟ

ଵଶା ଠାରୁ ବୋଉ ଯାଏଁ

ସଂସ୍କୃତରେ ଵଶା ଶବ୍ଦର ଅନେକ ଅର୍ଥରେ ଵ୍ଯଵହାର ହେଇଛି । ସଂସ୍କୃତର ଵିଭିନ୍ନ ଅଭିଧାନରେ ଵଶା ଶବ୍ଦର ନାନା ଅର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଥାଏ । ନିମ୍ନରେ ଏ ଶବ୍ଦର କେତେକ ସା...