ସାଢ଼େ ଶବ୍ଦ ଵୈଦେଶିକ କି ?

ପ୍ରାୟତଃ ସାଢ଼େ ଶବ୍ଦଟି ଘଣ୍ଟା ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଶୁଣିଥିବେ । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ ଓଡ଼ିଶାରେ ଲୋକେ ସମୟ ଜଣାଇଲାବେଳେ କୁହନ୍ତି ସାଢ଼େ ବାରଟା ,ସାଢ଼େ ଗୋଟେ ଇତ୍ୟାଦି । ଗଞ୍ଜାମରେ ସାଧାରଣତଃ ଏହା ପରିଵର୍ତ୍ତେ 'ଅଧେ' ଶବ୍ଦ ଵ୍ୟଵହୃତ ହୋଇଥାଏ । ଯଥା : ବାରଟା ଅଧେ,ଘଣ୍ଟେ ଅଧେ ଇତ୍ୟାଦି । ପୁଣି ୧.୫୦କୁ ଦେଢ଼ ତଥା ୨.୫୦କୁ ଅଢ଼େଇ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ । 

କିନ୍ତୁ ଓଡ଼ିଆ ଛଡ଼ା ହିନ୍ଦୀ ଭଳି ଭାଷାରେ ଵ୍ୟଵହୃତ ହେଉଥିଵାରୁ ସାଢ଼େ ଶବ୍ଦକୁ କେହି କେହି ଵୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦ ମନେ କରନ୍ତି କିନ୍ତୁ ଏହା ଏକ ଭ୍ରମ ଧାରଣା । 

ସାଢ଼େ ଶବ୍ଦଟି ଶୁଣିଲେ ତାହା ଗୋଟିଏ ଆରବୀ କି ଇଂରାଜୀ ଆଦି ଭାଷାର ଵୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦ ଭଳି ଲାଗିଲେ ବି ପ୍ରକୃତରେ ଏହା ଏକ ଭାରତୀୟ ଶବ୍ଦ ଅଟଇ । 

ସାଢ଼େ ଏକ ସର୍ଵଭାରତୀୟ ଶବ୍ଦ। ଏହା ଅନେକ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଵିଭିନ୍ନ ରୂପରେ ଚଳୁଅଛି। Sir Ralph lilley Turner ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ A Comparative Dictionary Of Indo Aryan Languagesରେ ଭାରତର ଵିଭିନ୍ନ ଇଣ୍ଡିକ୍ ଭାଷାରେ ସାଢ଼େ ଶବ୍ଦର ପ୍ରଚଳନ ଵିଷୟରେ ଯାହା ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ତାହା ନିମ୍ନରେ ପ୍ରଦତ୍ତ ହେଲା ...

•sārdha —'plus a half' 

=>Mn. [sa-², ardhá-²]

Kashmiri— sāḍ 'plus a half' (whence söḍyumᵘ 'of 1½, 1½ times')

Sindhi— sāḍhu, L.awāṇ sāḍh; 

Panjābī— sāḍh f. 'half' sāḍhe pl. 'plus a half'

ludh— sāḍḍhe, WPah.bhad. sāḍhō

Kumaunī,Gaṅgoī dialect of Kumaunī— śāṛe

Nepali—sāṛhe, sāṛe, 

Bengali—sāṛe, 

Odia,Awdhi,lakhnawi,Hindi— sāṛhe

Gujarati —sāṛā

Marathi —sāḍhe, sāḍe

Konkani—sāḍe(°ḍi.)

West Pahāṛī.kṭg— sáḍḍhɔ ('including one half')

Garhwali— sāṛe.

ଏହି ସାଢ଼େ ଶବ୍ଦଟି ଏବେର ଶବ୍ଦ ନୁହେଁ ।‌

ଏହି ସାର୍ଦ୍ଧ ଶବ୍ଦର ଏକ ରୂପ 'ସାର୍ଦ୍ଧଂ' ଯାହା  

'ସହିତ' ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ । ସମାନ ଅର୍ଥରେ ଏହାର ଏକ ସଗୋତ୍ରୀୟ ଶବ୍ଦ Saddhiŋ (ଓ saddhi˚) ପାଲୀ ଭାଷାରେ 'ସହିତ' ଵ୍ୟଵହାର କରାଯାଉଥିଲା ।‌

ଯେମିତି ପାଲୀରେ ସାର୍ଦ୍ଧଂ ଶବ୍ଦ Saddhiŋ ରୂପେ ପ୍ରଚଳିତ ଥିଲା ଠିକ୍ ସେହିପରି 

ସାର୍ଦ୍ଧ ଶବ୍ଦର ଏକ ରୂପ 'ସାଢ଼େ' ଓଡ଼ିଆ ଆଦି ଭାଷାରେ ଚଳିଵାକୁ ଲାଗିଲା । 

 ସାର୍ଦ୍ଧ ଶବ୍ଦରେ 'ସ' ଉପସର୍ଗ ଓ ଅର୍ଦ୍ଧ ଶବ୍ଦ ଅଛି ଏଵଂ ଏହା "ଏକ ମାତ୍ରା ଓ ପୁଣି ଅର୍ଦ୍ଧ ମାତ୍ରା" ଅର୍ଥରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଉଥିଲା ଯାହା ପରେ ସାଢ଼େ ରୂପେ ଚଳୁଅଛି । 

 

ତେଣୁ ସାଢ଼େ ଶବ୍ଦଟି ଵୈଦେଶିକ ଶବ୍ଦ ଭଳି ଲାଗୁଥିଲେ ବି ତାହା ପ୍ରକୃତରେ ଏକ ଭାରତୀୟ ଶବ୍ଦ ଅଟେ ।

 "୧,୨,୩,୪...୧୦" ଆଦି କୌଣସି ମାତ୍ରା ସହିତ ଅର୍ଦ୍ଧ ଭାଗ ଯୁକ୍ତ ହେଵାକୁ ସାର୍ଦ୍ଧ କୁହାଯାଏ ।‌

ତେଣୁ ସବୁଠାରୁ ବଡ଼କଥା ହେଲା ଆମକୁ ଇଂରାଜୀ ଭଳି One and half ଵା two and half ଇତ୍ୟାଦି ଲମ୍ବାଇ କି କହିଵାର ଆଵଶ୍ୟକତା ନାହିଁ ସାର୍ଦ୍ଧ କୁହ କି ସାଢ଼େ ,ଛୋଟିଆ ଶବ୍ଦଟିରେ ଏହି କଥା କୁହାଯାଇପାରୁଛି ।